Bogdanović, Bogdan | AKADEMIJA ARHITEKTURE SRBIJE

(1922, Beograd – 2010, Beč)

Posle diplomiranja na Arhitektonskom odseku Tehničkog fakulteta u Beogradu 1950. zapošljava se na matičnom fakultetu gde napreduje do zvanja redovnog profesora (1971). U svom pedagoškom radu značajno podiže nivo arhitektonske nastave, bogateći je diciplinarnim ukrštanjima, a zapravo pozivom na otkrivanje suštinske polisemičnosti graditeljstva u uporednom ambijentu pismenosti i književnosti, arheologije i antropologije, filosofske analitike ili istorije religije. U tom duhu i iz takve potrebe, koja se nije u potpunosti mogla ostvariti u univerzitetskoj sredini, osniva i vodi neformalnu školu arhitekture u Malom Popoviću. Njegovo praktično arhitektonsko i spisateljsko delo takođe odlikuju opsežna i višeputna duhovna poslanstva u kojima arhitektura postaje simbiotičko vezivo stvaralačkih rasprostiranja ka poljima skulpture, grafike, arheologije, ali i ka udaljenijim oblastima poput heuristike, simboličke gnoze ili graditeljske fantastike. Njegovi brojni memorijali i nekropole od Vukovara na severu do Prilepa na jugu, Labina na zapadu do Štipa na istoku, jasnog, antifašističkog polazišta, nadilaze lokalna i nacionalna, pa čak i ovos trana značenja.
Za svog aktivnog veka obavljao je dužnost predsednika Saveza arhitekata Jugoslavije (1964–68), prodekana (1964–66), dekana (1970–71) Arhitektonskog fakulteta, kao i gradonačelnika Beograda (1982–86). Dobitnik je mnogih domaćih i stranih nagrada i javnih priznanja, između ostalih, Oktobarske nagrade (1960, 1966), republičke nagrade lista “Borba” (1965), Sedmojul ske nagrade za životno delo (1976), Velike nagrade za arhitekturu, Pi ranezijeve nagrade (1989), prestižne Herderove nagrade (1997),
austrijskog Krsta časti za nauku i umetnost (2002) i Zlatne medalje grada Beča (2003).
Od 1987. svoje delatno bavljenje politikom, zamenjuje kritikom režimski in dukovanog nacionalizma, a od 1993, i prelaska u Beč, objavljuje više knjiga na nemačkom govornom području, kao i u zem ljama bivše Jugoslavije. Za dopis nog člana SANU izabran je 1970, ali je 1981. istupio iz ove institucije. Bio je član Ruske akademije arhitekture i graditeljskih nauka (1994), od 1998. Bavarske akademije lepih umetnosti, a od 2008. član Akademije arhitekture Srbije.

Ostvarenja

Spomenik jevrejskim žrtvama fašizma u Beogradu (1952)
Slobodište, simbolička nekropola u Kruševcu (1960)
Svetilište u Kosovskoj Mitrovici(1960-73)
Par tizanska nekropola u Prilepu (1961)
Spomen groblje u Mostaru (1965, teško oštećeno 1992)
Spomen-kompleks u Jasenovcu (1966, srušen 1995, obnovljen 2004)
Ratničko groblje u Štipu (1969-74)
Simbolič na nekropola u Leskovcu (1971)
Adonisov oltar u Labinu (1974)
Grupni kenotafi žrtava fašizma u Travniku i Beloj Crkvi (1971-75)
Svetilište u Vlasotincu (1973-75)
Memorijalni park Dudik u Vukovaru (1980, srušen 1991)
Spomen-park borbe i pobede u Čačku (1980)
Spomen-kompleks u Klisu kod Splita (1988, srušen 1995) i dr.

Knjige

Mali urbanizam, Sarajevo, 1958.
Zaludna mistrija. Doktrina i praktika bratstva zlatnih(crnih) brojeva,Beograd, 1963.
Urbanističke mitologeme, Beograd 1966.
Urbs & logos. Ogledi iz simbologije grada. Niš, 1976.
Gradoslovar, Beograd 1982.
Povratak grifona. Crtačka heuristička igra po modelu Luisa Karola propraćena uvodnim ogledom Ljerke Mifke, Beograd, 1983.
Krug na četiri točka (ćoška), Beograd, 1986.
Eseji. Epistolarni eseji (sa Radom Iveković), Beograd, 1986.
Mrtvouzice. Mentalne zamke staljinizma, Zagreb, 1988.
Knjiga kapitela, Sarajevo 1990.
Grad kenotaf, Zagreb, 1993.
Die Stadt und der Tod: Essays, Klagenfurt/Salzburg, 1993.
Grad i smrt, Beograd, 1994.
Architektur der Erinnerung. Essays, Klagenfurt/Salzburg, 1994.
Die Stadt und die Zukunft. Essays, Klagenfurt/Salzburg, 1997.
Der verdammte Baumeister. Erinnerungen, Wien, 1997.
Die Rücker des Greifs, Klagenfurt–Celovec, Zagreb 1998.
Der verdammte Baumeister. München, 2000.
Grad i budućnost, Zagreb 2001.
Ukleti neimar, Split 2001.
Glib i krv, Beograd 2001. i dr.

One thought on “Bogdanović, Bogdan”