Intenzivan i nekontrolisan populacioni i teritorijalni razvoj gradova Srbije doveo je do toga da su mnoga zemljišta Vojske, koja su se nekada nalazila na daljim i dalekim perfirijama naših gradova, danas urasla u urbano tkivo mnogih, naročito većih i srednjih, gradova Srbije. Rezultat tog procesa je otežano funkcionisanje Vojske, ali otežan razvoj gradova i poželjna popravka njihove prostorne i funkcionalne strukture.
- Gradsko građevinsko zemljište je najveća društvena vrednost, najveće bogatstvo gradova. To zemljište se stalno razvija ulaganjem, pre svega u izgradnju raznih vrsta infrastrukture; gradsko građevinsko zemljište sabira minuli rad generacija građana. Ono stalno odbacuje zemljišnu rentu kao oblik viška vrednosti, ono je ograničeni resurs i njime se mora racionalno gazdovati.
- Zemljišta Vojske, u trenutku pribavljanja, bila su, u suštini, malo vredna zemljišta. To su, po pravilu, bila poljoprivredna zemljišta konvertovana u građevinsko odnosno vojno zemljište. Razvojem gradova promenila se pozicija tih zemljišta unutar gradova i od malo vrednih to su često postala mnogo vrednija zemljišta čije je okruženje privedeno namenama i po tome potpuno komunalno opremljena. Povećana vrednost ovih zemljišta, njihova niska izgrađenost i srazmerno dobra pozicija unutar gradskih prostora pobuđuje interes mnogih investitora pre svega u oblasti stanogradnje.
- Vojska je, po definiciji, deo strukture državne vlasti, zemljišta Vojske su stoga zemljišta države. Država je po definiciji nosilac i branilac opšteg interesa, uopšte, pa i u prostoru. Otuda je logično da država, preko organa Vojske, upravlja sudbinom vojnih zemljišta u skladu sa opštim interesom, a najopštiji i najvažniji interes, kada se o ovim zemljištima radi, jeste razvoj gradova.
- Smanjenje Vojske dovodi do potrebe da se ona oslobodi mnogih zemljišta. Potrebno je napraviti katastar svih zemljišta kojih se Vojska oslobađa, izvršiti snimanje svih lokacija u odnosu na gradove i naselja i infrastrukturu, analizirati organizacije funkcija na tim zemljištima, opremljenost zemljišta i dr. Isto tako, treba obaviti snimanje svih objekata na tom zemljištu i ustanoviti njihov kvalitet, starost i druge karakteristike. Sve ovo treba uraditi sistematski, jer je sa jedne strane to pitanje urbane kulture, a sa druge strane značajno ekonomsko pitanje – pitanje stvarne vrednosti tih zemljišta.
- Svi kompleksi kojih se Vojska oslobađa, odnosno koje prodaje, treba da prođu kroz process urbanističkog planiranja, jer se samo u tom postupku može odrediti optimalna namena ovih zemljišta u skladu sa interesima lokalnih, gradskih društava.
- Ova zemljišta Vojske objektivno su resursi za razvoj gradova i primarno treba da budu upotrebljena za popravku prostorne i funkcionalne strukture gradova Srbije. Na tom zadatku treba da se nađu i država i lokalna zajednica i potencijalni kupci tih zemljišta.
- Iz prethodnog stava očigledno proističe činjenica da u mehanizmu prodaje vojnih zemljišta mogu učestvovati najmanje tri subjekta: država preko Vojske, gradovi odnosno gradska društva preko direkcija koje gazduju zemljištima i zainteresovani investitori.
- Svaka olaka prodaja zemljišta Vojske i olako zauzimanje tih zemljišta, pre svega stambenim objektima za kojima postoji trenutna tražnja, najčešće su sticanje trenutne male koristi uz veliku štetu koja se može očekivati u skoroj budućnosti.
- Akademija arhitekture Srbije smatra da je prodaja zemljišta Vojske pitanje mnogo veće od nadležnosti jednog resora Vlade Srbije, odnosno smatra da je ovo pitanje od velikog značaja za razvoj gradova Srbije u budućnosti.
Predsednik Akademije arhitekture Srbije
Prof. Mihajlo Mitrović, dia