Arhitektura kao svojevrsni kulturni i prostorni fenomen pored svoje tri dimenzije ima i četvrtu – vremensku, jer je konstanta u prošlosti, sadašnjosti i budućnosti uređenja čovekovih staništa (izgrađene i prirodne sredine).
Znajući i klasifikujući arhitekturu kao civilizacijsku tekovinu, arhitekti- stvaraoci i istovremeno građani ove zemlje, imaju društvenu i javnu odgovornost da :
U sopstvenoj sredini zaštite arhitektonsku, kulturnu i istorijsku baštinu od daljeg urušavanja i nebrige.
Razvijaju i podstiču obrazovanje, ne samo na nivou visokoobrazovnih institucija, već i u okviru osnovnog obrazovanja mladih, u oblasti arhitekture i uređenju gradova i njihovog očuvanja.
Uloga arhitekte kao stvaraoca savremene kulturne baštine je od opšteg interesa, jer njegova projektantska rešenja i realizacija istih neposredno utiču na kvalitet života građana – korisnika izgrađenih objekata i novih urbanih i prostornih vrednosti.
Zaštita javnog interesa je očuvanje sopstvenog kulturnog identiteta u arhitekturi i mora da bude propraćeno osposobljenošću organa javne uprave na lokalnom, opštinskom, gradskom i državnom nivou.
Izabrani organi lokalne i državne uprave, nadležni za sprovođenje Zakona o planiranju i građenju, moraju da transparentno izvršavaju, sprovode i poštuju sva zakonska akta u oblasti gradograditeljstva i sprečavaju njihovu zloupotrebu.
Obezbeđenje efikasnije i snažnije zaštite autorskih prava i intelektualnog vlasništva mora biti harmonizovano sa zakonodavstvom razvijenih evropskih civilnih društava, uređenih demokratskih država.
Aktiviranje odbrambenih mehanizama unutar profesionalnih udruženja arhitekata, inženjera, i nezavisnog sudstva u cilju zaštite slobode stvaralašta i autorskih prava u arhitekturi, odnosno javnog interesa građana, jeste imperativ.
Podsticanje razvijanja kvaliteta u arhitektonskom stvaralaštvu putem javnih, pozvanih, i idejnih nadmetanja u oblikovanju urbanih prostora i stvaranja novih arhitektonskih kulturnih vrednosti je obavezujuće, posebno u slučaju javnih i kapitalnih investicija.
Građani moraju da budu u potpunosti i pravovremeno upoznati sa delatnošću svih aktera u investicionoj izgradnji u njihovoj sredini, putem javnih medija, o aktivnostima od kojih zavisi kvalitet njihovog življenja u svakom pogledu (ekološkom, kulturnom, privrednom, tehničkom, umetničkom…).
Aktuelna katastrofalna situacija koja je u suprotnosti sa gore iznetim, obavezuje na preispitivanje svih građevinskih poduhvata u sopstvenim sredinama gde su evidentni primeri narušavanja ambijentalnih, kulturnih i arhitektonskih vrednosti. Tim pre što su pomenuti primeri rezultat nečije neodgovornosti, nestručnosti, nebrige ili čak sračunate zloupotrebe ovlašćenja koja su od strane građana poverena odgovarajućim nadleštvima, službama i institucijama uprave i vlasti.
Ova deklaracija po usvajanju upućuje se:
Ministarstvu za kapitalne investicije Republike Srbije,
Šefovima poslaničkih klubova Skupštine Republike Srbije,
Predsednicima skupština opština Republike Srbije,
Inženjerskoj komori Srbije,
Urbanističkim zavodima gradova Srbije,
Gradskim i opštinskim sekretarijatima za urbanizam i komunalne delatnosti Srbije,
Udruženjima arhitekata na nivou gradova i Republike Srbije,
Univerzitetima u Beogradu, Novom Sadu, Nišu i Prištini,
Institucijama glavnih arhitekata skupština opština gradova Srbije,
Javnim glasilima Srbije.
AKADEMIJA ARHITEKTURE SRBIJE
15. marta 2006. u Beogradu